Η Σχέση Γονιού – Παιδιού

Το παιδί από την στιγμή της γέννησής του ενσωματώνεται στο σύστημα της οικογένειας, που αποτελεί ένα μικρό μοντέλο της κοινωνίας. Είναι αποδεκτό πως στην οικογένεια διεξάγεται το πρώτο στάδιο κατά το οποίο ξεκινά η κοινωνικοποίησή του, καθώς του μεταφέρονται και του μεταδίδονται οι αρχικές ηθικές αντιλήψεις στα πλαίσια της οικογένειας και ο συμπεριφορικός τρόπος δράσης και αντίδρασης, Οι γονείς αποτελούν τα πρώτα πρότυπα του παιδιού, που με την στάση τους και την παροχή κατάλληλων ερεθισμάτων και συνθηκών επηρεάζουν σημαντικά και χαράσσουν, από τα πρώτα χρόνια της ζωής, την πορεία της ανάπτυξης του παιδιού. Η σχέση γονέα-παιδιού δεν έχει αλλάξει με τα χρόνια. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η ανατροφή των παιδιών από τους γονείς βασίζεται στις προσωπικές τους εμπειρίες ως παιδιά και στη γονική μέριμνα που λαμβάνουν οι ίδιοι από τους γονείς τους ή που επιθυμούν να λάβουν. Βασικό συστατικό για τη διατήρηση και την ανάπτυξη μιας υγιούς και ζωντανής σχέσης γονέα-παιδιού είναι η επικοινωνία που εδραιώνεται από το πρώτο λεπτό της ζωής. Υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στον τρόπο που επικοινωνεί το ζευγάρι μεταξύ του και αντίστοιχα οι γονείς με τα παιδιά τους. Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να επικοινωνούν παρακολουθώντας και μιμούμενα τους γονείς τους. Εάν οι γονείς επικοινωνούν ανοιχτά και αποτελεσματικά, οι πιθανότητες είναι πως τα παιδιά τους θα κάνουν το ίδιο. Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουν οι γονείς να επικοινωνήσουν με το παιδί τους επηρεάζει και την αντίδρασή του. Αν ο τρόπος του γονέα είναι προσβλητικός, υποτιμητικός, κριτικός, τότε είναι πιθανόν τα παιδιά να αντιδράσουν επιθετικά απέναντι τους. Αν όμως, επικοινωνούν με τα παιδιά τους με τρόπο αποφασιστικό, σταθερό και αμετάκλητο, τότε το παιδί θα ενδιαφερθεί να ακούσει γιατί πείθεται με ευγενικό και σεβαστό τρόπο. Από την άλλη διακρίνουμε και τον παθητικό τρόπο, όπου πολλές φορές οι γονείς διστάζουν, φοβούνται και δυσκολεύονται να οριοθετήσουν τα παιδιά τους. Συμπεραίνοντας, βλέπει κανείς ότι το πώς θα προσεγγίσουμε και θα μιλήσουμε σε ένα παιδί επηρεάζει τον τρόπο που εκείνο θα χρησιμοποιήσει για να ανταποκριθεί στη συνθήκη επικοινωνίας. Δεν πρέπει κανείς να ξεχνάει ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και χρειάζεται τη δική του θέση μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο. Βασικές προϋποθέσεις για μια υγιή σχέση είναι η ίδια η συμπεριφορά των γονέων και πώς οι ίδιοι εκφράζονται απέναντι στα παιδιά τους. Όταν αντιμετωπίζουν το παιδί με ειλικρίνεια, ανιδιοτελή αγάπη, αμοιβαίο σεβασμό, αξιοπρέπεια και τα αποδέχονται άνευ όρων, τότε και το παιδί θα νιώσει ασφάλεια και σιγουριά, ότι δεν θα δεχτεί κριτική ή θα συγκριθεί με συνομήλικους και τα αδέρφια του και έτσι θα μιλήσει και θα εμπιστευτεί τους γονείς του. Το κλειδί της σωστής σχέσης είναι να προσπαθούν οι γονείς να βελτιώσουν την συμπεριφορά τους, να σέβονται το παιδί τους, όπως επίσης να περνούν χρόνο μαζί του και να το έχουν προτεραιότητα στην ζωή τους.
Άννα Γονιδάκη,
Ψυχολόγος ψυχοθεραπεύτρια MA counselling and psychotherapy Εκπ.συστημικη προσέγγιση& οικογενειακή θεραπεία